Co to jest przedszkole waldorfskie?

Przedszkole waldorfskie jest w Polsce dużo mniej popularne niż przedszkole Montessori, ale w dużych miastach coraz częściej można je spotkać. Choć nazwa jest bardzo poważna i może przywodzić na myśl skojarzenie z mundurkami oraz ogromnym naciskiem na naukę, w rzeczywistości to placówki, w których liczy się wolność i sztuka.

Przedszkole waldorfskie – co to jest?

Przedszkola waldorfskie to placówki prowadzone w duchu pedagogiki Rudofla Steinera. Austriacki filozof w 1919 roku założył w Stuttgarcie szkołę dla dzieci robotników — Freie Waldorfschule (wolna szkoła waldorfska). Główne założenia tej pedagogiki to wychowanie dzieci w wolności, z naciskiem na zdolności artystyczne oraz rozwój ciała, umysłu i ducha. Jak to wygląda w praktyce?

Przedszkole waldorfskie – zasady funkcjonowania

Nie sposób nie zauważyć podobieństw do wychowania w duchu Montessori. Także tutaj rezygnuje się z krzykliwych, kolorowych zabawek, dziecko traktowane jest jak równy nauczycielowi, stawia się na swobodną aktywność i rozwój wyobraźni.

W przedszkolu waldorfskim dzieci otoczone są spokojnymi kolorami, drewnianymi meblami i zabawkami z naturalnych materiałów. A same zabawki to nierzadko szyszki, kamienie czy patyki. Popularna jest również lalka waldorfska, wykonana z naturalnych materiałów, przyodziana w stonowane ubrania, bez wyraźnie zarysowanych cech fizycznych. Taki wygląd ma pobudzać wyobraźnię dziecka, które samodzielnie nada jej cechy charakteru czy nastrój. Oczywiście lalką bawią się zarówno dziewczynki jak i chłopcy.

Proste i naturalne zabawki mają za zadanie rozwijać kreatywność u dzieci. Jeżeli chcą bawić się autkami, to trzeba to jakoś zaimprowizować przy użyciu na przykład szyszek czy drewnianych klocków. W ogóle bardzo mocno stawia się tu na zdolności artystyczne i manualne. Dzieci często uczestniczą w przygotowywaniu jedzenia, czasem robią nawet ciasto do wypieku chleba czy bułek, kroją produkty. W przedszkolu uczą się także innych domowych obowiązków, jak na przykład szycia, pracy z drewnem czy majsterkowania. Ważnym elementem tych placówek jest muzyka. Dzieci grają na różnych instrumentach i mają eurytmię. Co to jest eurytmia? Z greckiego to dosłownie „dobre poruszanie się”. Zajęcia te przypominają taniec przy akompaniamencie spokojnej muzyki i odpowiednich tekstów.

Gdy dzieci zajmują się akurat tworzeniem jakiegoś dzieła, nauczyciel nie narzuca im tematu ani sposobu wykonania. To maluchy decydują, co chcą malować, rysować lub wyklejać. Często robi się wspólne prace wielkoformatowe, które również są całkowicie dowolne.

Przedszkole waldorfskie — zajęcia

Zajęcia w przedszkolu wladorfskim są dowolne. Dzieci same wybierają aktywność w ramach codziennego harmonogramu. Bo harmonogram jest tutaj bardzo ważny, zarówno w krótkich okresach jak i w długich. Każdy dzień ma ten sam rytm, pory są wyznaczane poprzez konkretne aktywności, a wieczorem obowiązkowo opowiada się baśnie. Również dni tygodnia są powtarzalne, poniedziałek charakteryzuje się czymś innym, a piątek czymś innym. Wszystko osadzone jest w rytmie podyktowanym przez pory roku i doroczne święta, które obchodzi się w przedszkolu. Na Boże Narodzenie, Wielkanoc czy inne okazje maluchy przygotowują specjalne przedstawienia i własnoręcznie tworzą stroje do nich. Taki powtarzalny harmonogram dni, tygodni czy miesięcy ma dać dziecku poczucie bezpieczeństwa.

I ponownie, podobnie jak w przedszkolu Montessori, grupa jest zróżnicowana, by odpowiadać temu, co czeka na nas w społeczeństwie, a czas spędzony na zewnątrz jest bardzo ważny, niezależnie od pogody. Dzieci bawiąc się na świeżym powietrzu mają kontakt z przyrodą i są stymulowane sensorycznie. Prace ogródkowe nie są obce maluchom w przedszkolu waldorfskim. Dzięki zróżnicowaniu wiekowemu w grupie rodzeństwa mogą być razem, a dzieci mogą obserwować starsze i młodsze od nich. Maluchy mają wzory do naśladowania, a starszaki rozwijają empatię poprzez pomoc młodszym.

Próżno w przedszkolu wladorfskim oczekiwać rozbudowanej oferty zajęć dodatkowych (w niektórych przedszkolach powszechnych możemy spotkać szachy, judo, taniec, zumbę, robotykę, język angielski i jeszcze inne), ponieważ ich nadmiar może ograniczyć dziecku czas, który byłby przeznaczony na kreatywne zajęcia i rozwijanie swoich zainteresowań. Nauczyciel w przedszkolu wladorfskim musi pogodzić dwie, wydawać by się mogło, sprzeczne rzeczy – swobodę aktywności oraz ściśle określony harmonogram dnia. Udaje się to poprzez kierowanie dzieci do konkretnych działań (posiłek, zabawa, spacer), pozwalając im na dowolne ich wykonanie.