Co to jest szkoła demokratyczna?

Placówki demokratyczne to kolejna alternatywa dla państwowych placówek powszechnych.

Czym są przedszkola Montessori? Czy każdy może tam iść? >>

Co to jest przedszkole waldorfskie? >>

Czym się wyróżnia ten rodzaj edukacji i czego mogą się spodziewać dzieci w szkołach demokratycznych?

Szkoła demokratyczna – co to jest?

Szkoła demokratyczna to placówka, w której jak sama nazwa wskazuje, panuje demokracja. Nauczyciele, rodzice oraz uczniowie sami decydują o tym, czego się będą uczyć i kiedy. Brzmi niewiarygodnie? To pomyślcie, że istnieją również takie przedszkola i jak najbardziej angażują one dzieci w podejmowanie decyzji.

Pierwowzorów placówek demokratycznych należy szukać w XX wieku. Jedni wskazują na brytyjską szkołę Summerhill, założoną w 1921 roku przez Alexandra Sutherlanda Neilla, pomysłodawcę tego systemu. Inni wzorują się raczej na Sudbury Valley School, która powstała w 1968 roku w Massachusetts.

Ale możliwość wyboru materiału, nad którym dzieci będą aktualnie pracować, to nie jedyna cecha charakterystyczna takiej placówki. Stawia się tutaj na edukację poprzez doświadczanie, uczestniczenie i działanie. Zamiast uczyć się na pamięć dat, lepiej wybrać się do muzeum i obejrzeć wystawę poświęconą danemu okresowi. Zamiast uczyć się o Układzie Słonecznym, lepiej odwiedzić planetarium. Wycieczki i spotkania z ekspertami to ważny element szkoły demokratycznej – w szkole publicznej zazwyczaj to rzadkość, atrakcja raz na miesiąc lub raz na dwa miesiące.

Także nauczyciele w szkole demokratycznej powinni być pasjonatami, bo w ten sposób najlepiej przekażą wiedzę. Nie wymaga się tutaj dyplomów pedagogicznych, liczą się raczej kompetencje społeczne.

Szkoła demokratyczna a podstawa programowa

Choć dzieci same wybierają tematykę zajęć, to muszą w tym wszystkim realizować podstawę programową i podchodzić do egzaminów zaplanowanych przez ministerstwo edukacji. Dyrekcja i nauczyciele w takich placówkach muszą pogodzić wolę dzieci z zakresem materiału do opanowania.

Założenia szkoły demokratycznej

W szkole demokratycznej bardzo ważne jest, by uczniowie rozwijali swoje zainteresowania, podejmowali decyzję i brali na siebie odpowiedzialność. Dużo większy nacisk kładzie się na samodzielne zdobywanie wiedzy. Nauczyciel, który w zasadzie jest nazywany po prostu pracownikiem, ma dziecku tylko pomagać, wyłącznie wtedy, gdy dziecko tego potrzebuje. W szkołach demokratycznych czasem uczeń sam decyduje o tym, w jakiej porze dnia się będzie uczył i ile czasu spędzi w szkole.

Dzięki temu wyklucza się element przymusu, który jest zmorą placówek publicznych. Dzieci zdobywają wiedzę z własnej woli i w swoim tempie. Nie ma mowy o dzwonkach, określonym czasie trwania lekcji i przerwy. Cała idea szkoły demokratycznej opiera się na zaufaniu i przekonaniu, że dziecko samo potrafi zdobywać wiedzę.