Co to są kamienie milowe w rozwoju dziecka?

Ludzkie niemowlęta rodzą się niemal bezbronne i bez jakichkolwiek umiejętności. Pozostawione same sobie nie byłby w stanie nawet się ruszyć. Dzieje się tak ze względu na rozwój człowieka – posiadamy naprawdę duże mózgi, które dają nam przewagę nad innymi zwierzętami, a by pomieścić ten mózg, potrzebna jest duża głowa. Natomiast dzięki postawie wyprostowanej mamy też węższą miednicę. W związku z tym dzieci przychodzą na świat stosunkowo wcześnie – tak naprawdę jeszcze jeden trymestr w brzuchu byłby wręcz wskazany 😉. Jednak wtedy kobiety nie byłyby w stanie urodzić tak dużego dziecka. Dlatego też nasze maleństwa przychodzą na świat w momencie, kiedy są nieporadne i potrzebują nieustannie naszej opieki. Jednak taki stan rzeczy nie trwa długo, bo już w pierwszym miesiącu życia możemy zaobserwować nowe umiejętności. Szczególnie ważne umiejętności nazywane są kamieniami milowymi i pozwalają minitorować prawidłowy rozwój dziecka.

W różnych opracowaniach naukowych można zaobserwować dwa podejścia: jedne skupiają się na bardzo subtelnych zmianach w rozwoju, jak chociażby umiejętność skupienia wzroku na kilka sekund, inne wyznaczają tylko 4 kamienie milowe na przestrzeni pierwszego roku życia. Te 4 kamienie to:

• umiejętność stabilizacji głowy – około 3. miesiąca życia,
• umiejętność stabilizacji tułowia (siedzenie) – około 6. miesiąca życia,
• umiejętność stabilizacji miednicy (raczkowanie) – około 9. miesiąca życia,
• umiejętność stabilizacji tułowia w przestrzeni (stanie) – około 12. miesiąca życia.

Kamienie milowe w rozwoju dziecka – szczegółowy podział

Jak już wspomnieliśmy, niektóre badania podchodzą do tego zagadnienia w dużo bardziej szczegółowy sposób. Poniżej znajdują się wybrane umiejętności, które dziecko w danym wieku powinno posiadać.

• 1. miesiąc życia: powolne prostowanie się kończyn, odwracanie głowy w kierunku światła, reagowanie na głos, w leżeniu na brzuchu dziecko potrafi na moment unieść głowę, reagowanie płaczem na płacz innego dziecka, umiejętność ssania i szukania.
• 2. miesiąc życia: w leżeniu na brzuchu dziecko potrafi podnieść głowę do 45° i przez chwilę ją tak utrzymać, umiejętność trzymania w ręce przedmiotu, głużenie, wodzenie wzrokiem za przedmiotem w poziomie.
• 3. – 4. miesiąc życia: w leżeniu na brzuchu dziecko potrafi unosić klatkę piersiową i podpierać się na rękach, otwarcie się dłoni, sięganie wyprostowanymi rękami po zabawkę, świadome uśmiechanie się, odwracanie głowy w kierunku interesującego dziecko bodźca, gruchanie i piszczenie.
• 6. miesiąc życia: obracanie się z pleców na bok, umiejętność siedzenia z podparciem z tyłu, trzymanie zabawek w obu dłoniach, w leżeniu na brzuchu podparcie tylko jedną ręką, a drugą sięganie po zabawkę, coraz bardziej żywe interakcje z drugą osobą.
• 7. miesiąc życia: pojawia się odruch podciągania się za ręce do siadu.
• 8. miesiąc życia: obracanie się z brzucha na plecy i z pleców na brzuch.
• 9. miesiąc życia: stabilne siedzenie, chwytanie zabawek przy użyciu kciuka, 2. i 3. palca, patrzenie na przedmioty po wypowiedzeniu ich nazwy przez kogoś z otoczenia, badanie twarzy opiekuna dłońmi.
• 10. miesiąc życia: dziecko samodzielnie siada, przyjmuje pozycję klęk podparty, próbuje się podciągać przy meblach do stania.
• 11. miesiąc życia: raczkowanie, chodzenie przy meblach, chwytanie jedzenia.
• 12. miesiąc życia: reagowanie na imię, rozumienie prostych poleceń, stawianie pierwszych kroczków, dziecko coraz wyraźniej naśladuje pewne gesty i dźwięki (a-ku-ku, pa-pa).
• 18. miesiąc życia: w pełni rozwiniętych chód stopa za stopą, umiejętność chodzenia po schodach przy użyciu poręczy, wskazywanie części ciała, wypowiadanie kilkunastu słów, naśladowanie zachowań innych dzieci.
• 24. miesiąc życia: bieganie, skakanie, kopanie, wchodzenie po schodach bez poręczy, wypowiadanie około 50 słów, udawane zabawy (często naśladowanie czynności dorosłych).
• 36. miesiąc życia: pedałowanie na rowerku trójkołowym, schodzenie po schodach bez poręczy, wychodzenie krokiem naprzemiennym, umiejętność posługiwania się łyżką i widelcem, rysowanie kółek i linii, samodzielnie zakładanie i ściągnie butów, picie z otwartego kubka, sygnalizowanie potrzeb fizjologicznych.

Pamiętajcie jednak, że te kamienie milowe nie mają sztywnych ram i delikatne opóźnienie w ich występowaniu nie jest powodem do zmartwień. Każde dziecko rozwija się w swoim tempie, niektóre umiejętności mogą pojawiać się wcześniej, inne później. Dobrą ilustracją tego będzie popularna grafika poniżej, pojawiająca się na różnych profilach parentingowych. Jeżeli jednak z jakichś względów jesteście zaniepokojeni, warto zasięgnąć pomocy specjalisty.