Fort Gerharda – Muzeum Obrony Wybrzeża
Historia Fortu Gerharda Fort Gerharda – zwany również Fortem Wschodnim, to jeden z fortów Twierdzy Świnoujście. Należy do najlepiej zachowanych XIX wiecznych pruskich fortów nadbrzeżnych w Europie i od 2010 roku jest siedzibą Muzeum Obrony Wybrzeża w Świnoujściu- największej tego typu prywatnej placówce w Polsce gromadzącą ponad 2000 muzealiów związanych z rozwojem Twierdzy Świnoujście na przestrzeni ostatnich 300 lat! Początki Twierdzy Położenie Świnoujścia w tak dogodnej lokalizacji od wieków zobowiązywało do poszukiwania optymalnych rozwiązań militarnych dla ujścia Świny. Pierwsze nowożytne fortyfikacje znajdowały się ponad kilometr od obecnego ujścia cieśniny. Miały tylko półstałą, drewniano-ziemną konstrukcję i zostały zniszczone u schyłku wojny 7-letniej. Najbardziej trwałe i jednocześnie najstarsze zachowane fortyfikacje w Świnoujściu pochodzą z połowy XIX wieku. Pierwsza połowa XIX wieku, po zakończeniu krwawych wojen napoleońskich to lata względnie spokojne. Dlatego dopiero w roku 1837 rozpoczęto projektowanie nowoczesnych fortyfikacji a w 1846 roku zapadła decyzja o utworzeniu twierdzy morskiej. Wznoszone od połowy XIX wieku fortyfikacje świnoujskiej twierdzy otrzymały bardzo nowoczesną formę i najdoskonalsze naówczas rozwiązania. Każdy fort i baterię zaprojektowano indywidualnie, by jak najlepiej wypełniły przewidziane dla nich zadania. Lecz łączyła je jednolita koncepcja obrony wybrzeża. Najstarszym i zarazem najciekawszym obiektem twierdzy jest Fort Wschodni (zwany Fortem Gerharda). Nazwa upamiętnia osobę Gerharda Corneliusa de Walrawe, znakomitego XVII-wiecznego projektanta pruskich twierdz, który przygotował wstępne plany świnoujskiego portu. Fort wzniesiono w latach 1848-1859 i w chwili budowy stanowił jedno z dwóch kluczowych dzieł Twierdzy Świnoujście. Położony na wschodnim brzegu cieśniny Świny fort miał bronić wejścia do portu. Wzniesiono go w sposób charakterystyczny dla fortyfikacji pruskich tego okresy. Zbudowano go na planie pięcioboku a załamane czoło (skierowane ku wschodowi) oraz barki tworzyły wały ziemne ze stanowiskami artylerii. W szyi zbudowano potężną dwukondygnacyjną reditę artyleryjską oraz ceglane mury.